Προβλήματα σε Πανεπιστήμια και ΤΕΙ

Τα φώτα της δημοσιότητας στρέφονται στην ανώτατη εκπαίδευση, καθώς τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ εκπέμπουν σήμα κινδύνου.

Αν και πολλές φορές έχει ακουστεί ότι τα ανώτατα ιδρύματα βρίσκονται στο κόκκινο, ακόμη και τις περιόδους των παχέων αγελάδων, αυτή τη φορά φαίνεται πως η κατάσταση έχει φτάσει πραγματικά στο μη περαιτέρω.

Τμήματα ή σχολές, όπως π.χ. η Αρχιτεκτονική, αναστέλλουν τη λειτουργία τους, ενώ άλλα προβλέπεται ότι θα αναστείλουν εκ των πραγμάτων τη λειτουργία τους.

«Μας δηλώνουν από επίσημα χείλη ότι δεν υπάρχει σάλιο. Όμως, για να υπάρξει σάλιο, πρέπει να υπάρχουν και σιελογόνοι αδένες, που είναι τα Πανεπιστήμια», επισημαίνει ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, Γιάννης Μυλόπουλος, από τη Θεσσαλονίκη.

Η προειδοποίηση, που υποκρύπτεται, είναι ότι τα ιδρύματα κινδυνεύουν να βάλουν ομαδικά λουκέτο, εξ ανάγκης, αφού υπάρχουν πανεπιστήμια, τα οποία δεν μπορούν να πληρώσουν ούτε τους λογαριασμούς της ΔΕΗ. Ωστόσο, οι περισσότεροι πρυτάνεις δηλώνουν απερίφραστα ότι θα κάνουν κάθε προσπάθεια να μείνουν ανοιχτά τα πανεπιστήμια, καθώς θεωρούν ότι με κλειστά ιδρύματα δεν προχωρεί ούτε η διεκδίκηση των αιτημάτων.

Η κατάσταση έκτακτης ανάγκης στην οποία έχουν περιέλθει οι σχολές και τα τμήματα της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης, άρχισε να διαφαίνεται από την περασμένη χρονιά. Σύμφωνα με στοιχεία των πανεπιστημιακών, από το 2009 έως σήμερα οι χρηματοδοτήσεις έχουν πέσει κατά 50%. Συγχρόνως, έχουν σταματήσει οι διορισμοί, ενώ κύμα συνταξιοδοτήσεων σαρώνει, χωρίς να εφαρμόζεται ούτε η αναλογία πέντε προς ένας.

Υπάρχει πανεπιστήμιο της Αθήνας που αποφάσισε να μην αποκαθιστά ούτε καν τις καθημερινές ζημιές στο κτίριο. Αν δηλαδή σπάσει ένα τζάμι, δεν αντικαθίσταται. Αυτό δείχνει και το μέτρο του προβλήματος.

Ωστόσο, υπάρχει και το πρόβλημα που συνίσταται στο ότι τα ιδρύματα θα πρέπει, πριν κάνουν οτιδήποτε, να ξεπληρώνουν τα χρέη προηγουμένων ετών από τις «κουτσουρεμένες» επιχορηγήσεις, που λαμβάνουν.

Ο πρύτανης του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης αναδεικνύει και άλλη πτυχή του προβλήματος, με εκπροσώπους ευρωπαϊκών πανεπιστημίων και εταιρειών να έρχονται στην Ελλάδα για να «ψαρέψουν» Έλληνες επιστήμονες. Ήδη, αρκετοί από τους νέους ερευνητές του Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου, μπροστά στη ζοφερή εικόνα του μέλλοντος, αναγκάζονται να «ξενιτευτούν», με αποτέλεσμα σιγά-σιγά να αποψιλώνονται τα ελληνικά πανεπιστήμια. «Όταν κόβονται τα πόδια των παιδιών μας, πώς θα τους ζητήσουμε αύριο το πρωί να τρέξουν;», διερωτάται ο κ. Μυλόπουλος. Υπενθυμίζεται ότι ήδη έχει ανασταλεί η λειτουργία της φοιτητικής λέσχης του Αριστοτέλειου, λόγω χρέους της τάξης του 1.550 ευρώ.

Ο Θ. Παπαθεοδώρου, πρύτανης του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου και προεδρεύων της Συνόδου Πρυτάνεων, δήλωσε κατά τη διάρκεια της συνεδρίασης την περασμένη Δευτέρα, ότι «τα πανεπιστήμια λειτουργούν υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και της παιδείας του ελληνικού λαού και αποτελούν φυσικούς συμμάχους της κοινωνίας, στην οποία αναφέρονται και λογοδοτούν. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, η πανεπιστημιακή κοινότητα αναλαμβάνει την ηθική και πολιτική ευθύνη για τη λειτουργία των ιδρυμάτων απέναντι σε κάθε ενορχηστρωμένη προσπάθεια απονομιμοποίησης και αμφισβήτησης του κύρους τους. Στην περίοδο δημοσιονομικής κρίσης, που διανύουμε, η σημαντικότερη επένδυση, που οφείλει να κάνει η ελληνική πολιτεία, είναι η επένδυση στη γνώση και την παιδεία ως αναγκαία προϋπόθεση εξόδου από την οικονομική κρίση. Η επένδυση στην παιδεία αποτελεί παράγοντα σταθερότητας και προστασίας της κοινωνικής συνοχής».

Με στόχο την ανάδειξη των προβλημάτων τους τα πανεπιστήμια οργανώνουν σειρά εκδηλώσεων στις 31 Μαΐου, ενώ όρισαν την Τρίτη, 7 Ιουλίου, ημέρα κοινής δράσης και εκδηλώσεων για την υπεράσπιση του δημόσιου πανεπιστημίου και την υποστήριξη της εύρυθμης λειτουργίας του.

Το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο, ένα από τα σημαντικότερα ελληνικά ιδρύματα, που έχει συμβάλει σημαντικά στην ανάπτυξη της χώρας, από την επόμενη χρονιά θα λειτουργεί χωρίς αποθεματικό, καθώς ο προϋπολογισμός του από 22 εκατ. ευρώ θα είναι κάτω από 10 εκατ. ευρώ. Συγχρόνως, έχουν αρχίσει δραστικές περικοπές των εξόδων της κεντρικής διοίκησης, ενώ σε όλα τα πανεπιστήμια επιχειρείται δραστική μείωση των μετακινήσεων των εκπαιδευτικών σε συνέδρια, δεν διοργανώνονται εκδηλώσεων, κ.α.

Οι πανεπιστημιακοί, επιζητώντας «συμμάχους» στην κοινωνία «ανοίγουν τις πύλες» για να κάνουν γνωστά τα προβλήματα, αλλά και τις λύσεις που αρκετά πανεπιστήμια έχουν προτείνει να εφαρμοστούν. Για παράδειγμα, αναφέρεται η καλύτερη αξιοποίηση των κληροδοτημάτων τους, ώστε να αυξηθούν οι πόροι του κάθε ιδρύματος.

Οι πανεπιστημιακοί της Ομοσπονδίας Καθηγητών Πανεπιστημίου, ΠΟΣΔΕΠ, προτείνουν την 1η Ιουνίου, ως ημέρα πολλαπλών εκδηλώσεων, για την προβολή των προβλημάτων των πανεπιστημίων, ενώ καλούν τον κλάδο την ίδια μέρα να προχωρήσει και σε κινητοποιήσεις.

Υπενθυμίζεται, ότι η έλλειψη διορισμών "γονατίζει" τα ιδρύματα εξίσου με την περικοπή των δαπανών. Ήδη αναμένονται οι διορισμοί 830 εκλεγμένων μελών διδακτικού προσωπικού, που οι περισσότεροι εκτιμούν ότι δεν πρόκειται να διοριστούν πριν περάσει τουλάχιστον τριετία. Χαρακτηριστικό της κατάστασης είναι ότι στην Αρχιτεκτονική Σχολή υπάρχει έλλειψη σε ποσοστό 40%.

Την ίδια ώρα, το υπουργείο Παιδείας έχει "παγώσει" και τις εξελίξεις του διδακτικού προσωπικού, ενώ έχει οδηγηθεί λόγω καταγγελιών σε ακυρώσεις διορισμών. Το γεγονός ότι στο εκλεκτορικό σώμα θα πρέπει να μετέχουν και εκλέκτορες από το εξωτερικό, δυσχεραίνει ακόμη περισσότερο τα ιδρύματα που αδυνατούν να καλύψουν τα έξοδα των μετακινήσεων.

Στα ΤΕΙ η κατάσταση δεν είναι διαφορετική. Το έναυσμα για να βγουν στην επιφάνεια τα προβλήματα έδωσε η απόφαση του υπουργείου Παιδείας, να μη δεχθούν εισακτέους 24 τμήματα ΤΕΙ, τα οποία δεν ελκύουν το ενδιαφέρον των υποψηφίων. Βεβαίως, όπως σχολιάζουν ορισμένοι πρόεδροι ΤΕΙ, δεν υπάρχει ούτε ορθολογική κατανομή των πιστώσεων, ενώ είναι γνωστό ότι έχουν ιδρυθεί χωρίς μελέτη τμήματα που δεν εξυπηρετούν ούτε καν στις ανάγκες της αγοράς.

Όμως, οι πρόεδροι επιθυμούν να γίνει η αναδιάρθρωση της ανώτατης εκπαίδευσης ενιαία, και επισημαίνουν ότι σε πολλές περιοχές υπάρχουν τμήματα πανεπιστημίων και ΤΕΙ με ομοειδή γνωστικά αντικείμενα, που τουλάχιστον θα μπορούσαν να είχαν προχωρήσει σε διοικητική συνδιαχείριση, με εξοικονόμηση σημαντικών πόρων.

Σε κάθε περίπτωση, όμως, οποιαδήποτε μεταβολή -επισημαίνουν οι πρόεδροι- θα πρέπει να γίνεται με διάλογο και τη συναίνεση των ίδιων των ιδρυμάτων.

Από την άλλη πλευρά, το υπουργείο Παιδείας βλέπει να απαιτούνται υπέρογκα ποσά για τη λειτουργία τμημάτων που δεν έχουν κανένα νόημα, αφού δεν ενδιαφέρουν τους υποψήφιους. Αναγνωρίζει, βέβαια, την ίδρυση τμημάτων ανεξέλεγκτα σε ολόκληρη την Ελλάδα και σε ορισμένες περιπτώσεις «δίκην ρουσφετιού πολιτικών». Αυτή η κατάσταση, όμως, δηλώνουν στελέχη του υπουργείου, δεν μπορεί να συνεχισθεί, ιδιαίτερα σε εποχές οικονομικής κρίσης. Πάντως, ο διάλογος για την αναδιάρθρωση θα αρχίσει σύντομα και κατά πάσα πιθανότητα αμέσως μετά την κατάθεση του νόμου-πλαισίου για τα πανεπιστήμια και τα ΤΕΙ, που αναφέρεται διά μακρόν στον τρόπο διοίκησής τους. Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να κατατεθεί στη Βουλή έως το τέλος Ιουνίου, με τροποποιήσεις, που λαμβάνουν υπόψη τα αιτήματα των ίδιων των εκπαιδευτικών της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.

http://www.newscode.gr