Μεταχειρισμένο υλικό από ΗΠΑ: προσδοκίες και ανάγκες

Δύο ημέρες μετά την ολοκλήρωση της επίσκεψης του υπουργού Εθνικής Άμυνας Δ. Αβραμόπουλου στις ΗΠΑ και μία εβδομάδα περίπου πριν την επίσκεψη του πρωθυπουργού Α. Σαμαρά, αρκετές πληροφορίες κυκλοφορούν σχετικά με την παραχώρηση δωρεάν στρατιωτικού υλικού από τις ΗΠΑ, για την ενίσχυση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων.
Έτσι σύμφωνα με δημοσίευμα του ιστοτόπου onalert.gr στα οπλικά συστήματα που έχουν ζητηθεί από την ελληνική πλευρά περιλαμβάνονται όχι μόνο 10-12 ελικόπτερα CH-47D Chinook, αλλά και 5 μεταγωγικά τύπου C-130 (άγνωστης έκδοσης) και αριθμός σκαφών ειδικών επιχειρήσεων. Επίσης σύμφωνα με την ίδια πηγή δρομολογείται τελικά η παραλαβή των παραχωρούμενων Μ-113 και παραγώγων του (Μ-901, Μ-577 κλπ) και η προμήθεια των αρμάτων μάχης τύπου Abrams, αν και σε μικρότερο αριθμό (της τάξης των 100) που μάλλον αφορά εκείνα μόνο από τα άρματα που βρίσκονται σε άριστη κατάσταση και δεν απαιτούν ανακατασκευή. Τέλος στον ιστότοπο hellarmforces αναφέρεται ότι στο "πακέτο" περιλαμβάνεται η παραχώρηση 36 εκτοξευτών MLRS για τις ανάγκες του Πυροβολικού, ενώ τα σκάφη ειδικών επιχειρήσεων είναι τύπου Mark V, που είχαν ζητηθεί κατά την επίσκεψη του Α/ΓΕΝ στις ΗΠΑ προς εξαμήνου.

Προφανώς κάθε δωρεάν παραχώρηση στρατιωτικού υλικού είναι καλή είδηση, ειδικά στην τρέχουσα συγκυρία όπου, ελλείψει κονδυλίων για αγορά νέου υλικού (αλλά και συντήρηση του υπάρχοντος), τα αμερικανικά αποθέματα πλεονάζοντος στρατιωτικού υλικού (EDA) είναι η μόνη πηγή στην οποία μπορούν να προσβλέπουν οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις. Παρ' όλα αυτά, αξίζει να γίνουν κάποιες παρατηρήσεις σχετικά με τις στοχεύσεις της ελληνικής πλευράς.

Οι ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις έχουν υποβάλει προς τις ΗΠΑ έναν μακροσκελή κατάλογο συστημάτων και υλικών, για τα οποία ζητείται η δωρεάν παραχώρησή τους. Τα περισσότερα από αυτά υπηρετούν ήδη στις ΕΕΔ, και το αίτημα αφορά την παραχώρηση πρόσθετων μονάδων, ώστε να αυξηθεί ο αριθμός ή να βελτιωθεί η διαθεσιμότητα των υπηρετούντων συστημάτων. Εκτός όμως από αυτές τις περιπτώσεις ποσοτικής επαύξησης και "τρέχουσας διαχείρισης" υπάρχουν και κάποια οπλικά συστήματα που η απόκτησή τους μπορεί να επιλύσει προβλήματα στρατηγικής τάξεως για την Ελλάδα. Τα προβλήματα αυτά είναι (α) η αεροναυτική παρουσία στην Αν. Μεσόγειο και (β) η αδυναμία διεξαγωγής αεροκίνητων επιχειρήσεων αξιόλογης κλίμακας.

(α) Το πρόβλημα της αεροναυτικής παρουσίας στην Αν. Μεσόγειο ήταν πάντα υπαρκτό για την Ελλάδα λόγω Κύπρου, αλλά έχει αναδειχθεί πιεστικότερα εν όψει της αξιοποίησης των πιθανών αποθεμάτων υδρογονανθράκων στην περιοχή. Η Ελλάδα από τη δεκαετία του '90 διέθετε μέσα κατάλληλα για να εξασφαλίσουν στοιχειωδώς την κάλυψη της περιοχής, και συγκεκριμένα αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας μεγάλης ακτίνας δράσης (P-3B Orion από το 1996) αλλά και πλοία με δυνατότητα αντιαεροπορικής άμυνας περιοχής (αντιτορπιλικά κλάσης Charles F. Adams από το 1991). Παραδόξως, η (έστω περιορισμένη) δυνατότητα παρουσίας και ελέγχου στην Αν. Μεσόγειο που εξασφάλιζαν τα μέσα αυτά, εγκαταλείφθηκε από ελληνικής πλευράς, πρώτα με την απόσυρση των αντιτορπιλικών κλάσης Adams (2004) και στη συνέχεια με την (εντελώς σκανδαλώδη) μη συντήρηση των P-3B Orion που οδήγησε στην καθήλωσή τους (2009). Και στις δύο περιπτώσεις, υπήρχαν διαθέσιμες εναλλακτικές λύσεις. Και στις δύο περιπτώσεις, η Ελλάδα τις άφησε επιδεικτικά αναξιοποίητες, ωσάν να υπήρχε μια άρρητη οδηγία του τύπου "η Αν. Μεσόγειος είναι μακριά"...

Εάν υποτεθεί ότι η "γραμμή" της ηγεσίας άλλαξε λόγω του θέματος της ΑΟΖ και των υδρογονανθράκων ή έστω ότι η απώλεια των δυνατοτήτων παρουσίας στην Αν. Μεσόγειο έγινε επιτέλους επώδυνα αισθητή (π.χ. όταν χρειάστηκε να επιστρατευθούν C-130 σε ρόλο ΑΦΝΣ για να καλυφθούν κάποιες αποστολές), η προσέγγιση με τις ΗΠΑ δίνει τη δυνατότητα να καλυφθούν τα λάθη του παρελθόντος.

Από πλευράς ΑΦΝΣ, εξακολουθεί - εξ όσων γνωρίζουμε - να βρίσκεται στο τραπέζι η πρόταση παραχώρησης αεροσκαφών ναυτικής συνεργασίας P-3C Orion για την κάλυψη (επιτέλους) της επιτήρησης του ελληνικού θαλάσσιου χώρου, την οποία επανέφερε προ εξαμήνου και η ηγεσία του ΠΝ κατά την επίσκεψη του πρώην Α/ΓΕΝ Κ.Χρηστίδη στις ΗΠΑ. Σε σχέση με τα γαλλικά ATL-2 που επίσης συζητιούνται ως εναλλακτική λύση, τα Orion έχουν το πλεονέκτημα ότι θα αξιοποιηθεί η εμπειρία (όση απέμεινε) από τα P-3B και θα είναι ευκολότερη η υποστήριξή τους, καθώς υπηρετούν σε μεγάλους αριθμούς ανά τον κόσμο. Επιπλέον, τα ATL-2 μάλλον προσφέρονται από τη Γαλλία "πακέτο" με την ενοικίαση φρεγατών FREMM, που θα ήταν μια κάκιστη επιλογή για το ΠΝ.

Από πλευράς πλοίων, υπενθυμίζουμε ότι στην προ εξαμήνου επίσκεψη του τότε Α/ΓΕΝ στις ΗΠΑ είχε τεθεί το ζήτημα παραχώρησης πλοίων Α/Α άμυνας περιοχής από το US Navy στο ΠΝ... Αν και τα καταδρομικά κλάσης Ticonderoga που προορίζονταν για παροπλισμό τελικά διατηρήθηκαν σε υπηρεσία, η τρέχουσα κατάσταση στην Αν. Μεσόγειο δίνει κάποια πρόσθετα επιχειρήματα στην ελληνική πλευρά υπέρ της παραχώρησής τους, ειδικά αν ισχύουν οι διακηρύξεις περί σύμπλευσης ελληνικών και αμερικανικών συμφερόντων...

(β) Το δεύτερο ελληνικό πρόβλημα στρατηγικής τάξεως που θα μπορούσε να επιλυθεί με τη δωρεάν παραχώρηση αμερικανικού υλικού είναι η αδυναμία διεξαγωγής αεροκίνητων επιχειρήσεων ευρείας κλίμακας. Η Ελλάδα, ενώ διαθέτει τέσσερα κατ' όνομα αερομεταφερόμενα τάγματα (τα 595, 596 και 601 της 71ης Α/Μ ταξιαρχίας και το 547 ΤΠ), ουσιαστικά αδυνατεί να εκτελέσει αεροκίνηση έστω ενός από αυτά λόγω έλλειψης κατάλληλων μέσων ελικοπτέρων, με αποτέλεσμα να ακυρώνεται ο ρόλος της 71ης Α/Μ ταξιαρχίας ως στρατηγικής εφεδρείας.

Η προοπτική παραχώρησης ελικοπτέρων CH-47D Chinook που εμφανίστηκε πρόσφατα, είναι ασφαλώς θετική αλλά δεν λύνει το πρόβλημα αυτό. Και τούτο διότι τα Σινούκ, λόγω μεγέθους, όγκου και τρωτότητας, μπορούν να εκτελέσουν επιχειρήσεις αερομεταφοράς μονάδων μόνο σε χώρους ελεγχόμενους από τις φίλιες δυνάμεις. Αντίθετα οι αεροκίνητες επιχειρήσεις συνεπάγονται, τουλάχιστον στο πρώτο κύμα τους, τη μεταφορά και αποβίβαση προσωπικού σε εχθρικό ή διεκδικούμενο χώρο, με σκοπό την εκμετάλλευση της κάθετης διάστασης του πεδίου της μάχης. Για το λόγο αυτό η διεξαγωγή αεροκίνητων επιχειρήσεων προϋποθέτει ικανό αριθμό αξιόπιστων μέσων ελικοπτέρων γενικής χρήσης, που έχουν ικανοποιητικές δυνατότητες ελιγμών, δίνουν μικρό στόχο και η τυχόν απώλεια μερικών μονάδων δεν είναι δυσαναπλήρωτη ούτε συμπαρασύρει μεγάλο αριθμό στρατιωτών.

Τέτοια ελικόπτερα αυτή τη στιγμή δεν διαθέτει η ΑΣ, καθώς τα μεν UH-1H είναι υπέργηρα και πετούν με πολλούς περιορισμούς, τα δε ΝΗ-90 είναι ελάχιστα (6 σήμερα, 20 όταν ολοκληρωθούν οι παραδόσεις) και λόγω κόστους αποκλείεται να αυξηθούν. Εφ' όσον λοιπόν τα υπηρετούντα UH-1H δεν μπορούν να αντικατασταθούν σε αναλογία 1:1 από τα NH-90 λόγω κόστους, η μόνη εφικτή λύση για τη διασφάλιση της αξιόπιστης αερομεταφοράς της 71ης Α/Μ ταξιαρχίας είναι η δωρεάν προμήθεια ικανού αριθμού ελικοπτέρων γενικής χρήσης από τα αμερικανικά αποθέματα. Παλαιότερα δημοσιεύματα έκαναν λόγο για πιθανότητα δωρεάν απόκτησης 60 ελικοπτέρων UH-60A Blackhawk από τα αμερικανικά αποθέματα. Η προοπτική αυτή, που είναι η μόνη που δίνει άμεση λύση στο χρονίζον πρόβλημα αεροκίνησης που αντιμετωπίζει ο ΕΣ, δεν πρέπει να ακυρωθεί από την ενδεχόμενη (και ευπρόσδεκτη) παραχώρηση Σινούκ, τουλάχιστον αν θέλουμε να έχουν λόγο ύπαρξης τα αερομεταφερόμενα τάγματα του ΕΣ.

Η ενίσχυση της ΑΣ αποκλειστικά με Chinook, ενώ η "ραχοκοκαλιά" της θα παραμείνει εξοπλισμένη με UH-1H, θα ισοδυναμούσε με παραίτηση από κάθε προοπτική αεροκίνητης επιχείρησης και με ομολογία ότι η ΑΣ θα εκτελέσει αποκλειστικά αποστολές ενίσχυσης των νησιών πριν την έναρξη εχθροπραξιών. Σε μια τέτοια περίπτωση, οι αερομεταφερόμενες μονάδες δεν θα είχαν λόγο ύπαρξης, καθώς δεν θα μπορούσαν να επιχειρήσουν με τον τρόπο για τον οποίο προορίζονται.

Είμαστε βέβαιοι ότι τα παραπάνω είναι σε γνώση των αρμοδίων. Ελπίζουμε η γνώση να μετουσιωθεί και σε πράξεις...

Δεν υπάρχουν σχόλια :